Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi): Tăng cường vai trò kiểm định, đảm bảo chất lượng giáo dục nghề nghiệp

Vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) để lấy ý kiến rộng rãi từ các cơ quan, tổ chức và người dân. Trung tâm Kiểm định CATD đặc biệt quan tâm đến những nội dung liên quan đến kiểm định chất lượng giáo dục nghề nghiệp trong Dự thảo lần này. Những thay đổi được đề xuất không chỉ sát với thực tiễn mà còn mở ra cơ hội nâng cao chất lượng và tính minh bạch trong toàn hệ thống.

Một điểm mới rất đáng chú ý là việc yêu cầu các cơ sở giáo dục nghề nghiệp phải xây dựng hệ thống bảo đảm chất lượng nội bộ. Điều này thể hiện ở việc có chính sách đảm bảo chất lượng rõ ràng, thiết kế chương trình đào tạo hợp lý, tổ chức dạy và học gắn với đánh giá hiệu quả, phát triển đội ngũ, thu thập phản hồi, đánh giá định kỳ và minh bạch thông tin. Đây là hướng đi hiện đại, phù hợp với thông lệ quốc tế và tạo tiền đề để các cơ sở tự nâng cao chất lượng từ bên trong.

Dự thảo lần này cũng xác định rõ kiểm định chất lượng là yêu cầu bắt buộc đối với tất cả các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Quy trình kiểm định cần đảm bảo khách quan, toàn diện, có sự tham gia của các bên liên quan và dựa trên các minh chứng cụ thể. Cách làm này không chỉ giúp xây dựng lòng tin từ xã hội mà còn thúc đẩy các cơ sở không ngừng hoàn thiện.

Đối với tổ chức kiểm định và kiểm định viên, Dự thảo đưa ra những quy định cụ thể và chặt chẽ hơn. Các tổ chức kiểm định phải hoạt động độc lập và chịu trách nhiệm về kết quả kiểm định. Kiểm định viên phải đáp ứng đủ tiêu chuẩn, được sát hạch kỹ lưỡng và có thẻ kiểm định viên. Điều này giúp đảm bảo chất lượng chuyên môn cũng như tính nghiêm túc, minh bạch trong từng lần kiểm định.

Về mặt tài chính, Dự thảo quy định kiểm định là dịch vụ công có thu phí. Các cơ sở giáo dục nghề nghiệp vẫn được quyền lựa chọn đơn vị kiểm định phù hợp với nhu cầu. Tuy nhiên, việc áp dụng khung giá cứng như một dịch vụ công có thể gây khó khăn trong thực tiễn, đặc biệt với những đơn vị kiểm định đang hoạt động theo mô hình tự chủ, linh hoạt. Điều này dễ dẫn tới sự hạn chế trong việc thỏa thuận mức phí hợp lý giữa đôi bên.

Một điểm mới tích cực khác là kết quả kiểm định sẽ được sử dụng để phân loại, từ đó làm căn cứ phân bổ nguồn lực, hỗ trợ các cơ sở giáo dục nghề nghiệp phát triển đúng hướng. Nếu thực hiện hiệu quả, đây sẽ là bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng toàn diện cho hệ thống giáo dục nghề nghiệp.

Từ thực tế hoạt động kiểm định, Trung tâm Kiểm định CATD đề xuất một số kiến nghị cụ thể. Trước hết, cần quy định chu kỳ kiểm định tối đa là 5 năm để đảm bảo tính cập nhật và kịp thời trong đánh giá chất lượng. Bên cạnh đó, cần công khai kết quả kiểm định trên Cổng thông tin quốc gia để người học, doanh nghiệp và xã hội dễ dàng tra cứu, giám sát. Về chính sách giá, cần cân nhắc không áp dụng cơ chế giá cứng như đối với dịch vụ công thông thường. Thay vào đó, nên để các tổ chức kiểm định tự xác định mức phí trên cơ sở thỏa thuận công khai, minh bạch với cơ sở giáo dục, miễn là không phát sinh chi phí bất hợp lý và vẫn đảm bảo chất lượng dịch vụ. Cuối cùng, Dự thảo cần làm rõ cơ chế giám sát, kiểm soát chất lượng và trách nhiệm giải trình trong hoạt động kiểm định. Đây là yếu tố then chốt để đảm bảo hoạt động kiểm định đi vào thực chất, tránh hình thức và tiêu cực.

Trung tâm Kiểm định CATD sẽ tiếp tục đồng hành, nghiên cứu và đóng góp ý kiến nhằm cùng xây dựng môi trường giáo dục nghề nghiệp minh bạch, chất lượng và hiệu quả hơn.